Veranderingen in 75 jaar autoschadeherstel
ABS Den Elzen bestaat 75 jaar. En in 75 jaar is er heel veel veranderd. Bij Den Elzen, want we begonnen in 1948 met het overspuiten van oude legervoertuigen, maar ook in autoschadeherstel in het algemeen. Waar je een Volkswagen Kever uit 1948 met sleutel nummer 13 helemaal kon demonteren, gaat de huidige Volkswagen New Beetle eerst aan de monitor om alle computergestuurde onderdelen uit te lezen. 75 jaar is letterlijk een mensenleven. En in een mensenleven verandert er veel. 

Spuiten
De gebroeders Den Elzen begonnen hun spuiterij aan de Boekhorststraat in Den Haag. Het autoschadeherstel zou pas later volgen. Hoe we toen de eerste voertuigen voorbewerkten en spoten is niet meer te vergelijken met hoe we dat nu doen. 

Cellulose en acrylaat
Aan het begin spoten we met celluloselak. Dit is een lak die van zichzelf niet glanst. Hij moest dus worden gepolijst om de glans te krijgen. Daarna werkten we heel lang met acrylaatlakken. Dit zijn kunstharslakken die oplosmiddelen bevatten. Behalve de nadelen voor het milieu en de gezondheid, wat pas achteraf bleek, was dit een heel mooi product om te spuiten. We spoten er gemakkelijk een mooi dekkend geheel mee. Er zat veel glans in. En het was direct kleurecht. 

Watergedragen lakken
In de jaren ’90 deden de watergedragen lakken hun intrede. Hierin werd het oplosmiddel vervangen door water. Dat was voor de autospuiters wel even wennen. Of eigenlijk heel lang wennen. Want waar bij de acrylaatlakken de kleur er meteen goed uitzag, zie je dit bij watergedragen lakken pas na het opdrogen. En de auto’s moeten na het spuiten met een blanke lak behandeld worden. Deze blanke lak biedt bescherming en geeft glans. 

Aerodry
Als een auto gespoten is, moet de lak natuurlijk goed uitdrogen. Dit gebeurt door de spuitcabine te verwarmen. Tot wel 70 graden. Maar omdat energie steeds duurder werd, werd dit een behoorlijke kostenpost. Gelukkig kwam er intussen een nieuw product op de markt, Aerodry. Deze watergedragen verf heeft een kortere droogtijd en droogt aan de lucht, dus niet of nauwelijks verwarmd. 

Zo veranderde in 75 jaar de autolak van cellulose, wat moest worden opgepoetst om het te laten glazen, tot de sneldrogende en milieuvriendelijke lakken van vandaag de dag. 

Plaatwerk
Naast de verf is natuurlijk ook het plaatwerk veranderd. Die Kever uit eind jaren ’40 kun je met het juiste gereedschap prima uitdeuken. De carrosserie is gemaakt van ijzer, zo’n 0,8 millimeter dik. Tegenwoordig is het ijzer veel dunner en is het een legering, zodat het dunner, lichter en goedkoper is. Maar ook moeilijker om uit te deuken, waardoor er sneller een nieuw onderdeel nodig is. 

Toch is Den Elzen nog net zo voorzichtig met nieuwe onderdelen als in de beginjaren, toen het bedrijf uitbreidde met kleine reparaties en plaatwerk en zich vestigde aan de Schenkweg in Den Haag. Als iets kan worden uitgedeukt of gelast, dan is dat vaak een betere keuze dan een nieuw onderdeel inpassen. 

Veel meer technologie
Waar vroeger de verschillende onderdelen van de auto’s aan elkaar gelast waren, zijn ze nu geschroefd. Dit maakt het iets makkelijker om een onderdeel te verwijderen en te vervangen. Maar niet alleen het plaatmateriaal is veranderd. Ook de techniek heeft zich enorm ontwikkeld. Waar een auto 30 jaar geleden één centrale computer had die moest worden uitgelezen, heeft hij er nu wel 15. En de deur die we moeten uitdeuken had in de beginjaren alleen een slinger om het raam en een greep om de deur te openen. Vandaag de dag zit hij helemaal vol met technologie. Dat maakt ons vak een stuk uitdagender, maar ook gecompliceerder. 

Fabriekseisen
Toen Den Elzen in de jaren ’70 naar de Wegastraat verhuisde, herstelden we de auto’s van onze klanten vakkundig, zodat ze er weer als nieuw uitzagen en veilig de weg op konden. Vandaag de dag bepaalt de fabrikant hoe we een auto moeten herstellen. Ieder merk heeft zijn eigen eisen voor het herstel. Bij het ene merk mag je er een nieuwe dorpel inlassen. Bij het andere merk mag dit niet en moeten we de hele balk of zelfs de hele carrosserie vervangen. Waarbij dat laatste natuurlijk betekent dat de auto meteen economisch total loss is. 

Elektrische auto’s
Bij elektrische auto’s werkt het nog weer anders. Deze auto’s zijn meestal van aluminium, wat moeilijk uit te deuken en te herstellen is. Hierdoor kiezen we voor bijvoorbeeld een Tesla vaker voor een nieuw onderdeel. En dat is wel een grote verandering voor onze plaatwerkers. 

Uitdeuken zonder spuiten.
Halverwege jaren ’90, als Den Elzen inmiddels de ruime werkplaats aan de Saturnusstraat heeft betrokken, waaide er een nieuwe trend over vanuit Amerika. Het werd mogelijk om een kleine deuk eruit te halen zonder de plek opnieuw te hoeven spuiten. Wij omarmden deze techniek en stuurden een aantal medewerkers naar Amerika om zich dit nieuwe vakmanschap eigen te maken. Het werd een techniek die we nog steeds veel toepassen. En die ons in staat stelt een kleine deuk tegen lage kosten te repareren. 

Steeds slimmer werken
Slim werken is heel belangrijk bij een schadeherstelbedrijf. Zowel spuiten als plaatwerk is voornamelijk vakwerk. Je kunt er maar beperkt in automatiseren. Als we meer auto’s willen verwerken, dan moeten we dus slimmer werken. En dat slimmer werken is eigenlijk pas iets van de laatste 15 à 20 jaar. 

Slim werken betekent dat de werkplaats altijd schoon en opgeruimd is. Natuurlijk wil een plaatwerker graag kleine onderdelen bewaren omdat ze misschien nog eens van pas komen. Dat gebeurde vroeger meer dan nu, omdat we toen de onderdelen meer universeel konden gebruiken. Als dat nu nog gebeurt, dan rubriceren we deze onderdelen en bergen we ze netjes op. Als ze dan nodig zijn, weten we precies waar ze liggen. 

Gereedschap op één plek
Wat ook enorm is veranderd in de afgelopen 75 jaar, dat is het gereedschap. Het soort gereedschap, maar ook de hoeveelheid. Vandaag gebruiken we een enorm gamma aan specialistisch gereedschap dat keurig moet worden opgeborgen en snel teruggevonden. Want lang zoeken naar gereedschap kost veel tijd die we ook kunnen gebruiken om een auto te herstellen.  

Waar de autoschadehersteller 75 jaar geleden met zijn gereedschapskist naast zich aan de auto zat te werken, heeft de hersteller van vandaag wel 10 van deze kisten nodig. Met grotendeels elektrisch gereedschap, ook dat nog. Dus om het overzicht te houden zit dit gereedschap niet meer in een kist, maar hangt het overzichtelijk op een groot bord. Hier ziet de monteur in één oogopslag het stuk gereedschap dat hij nodig heeft. 

Iedere dag beter
Zo blijven we innoveren. Met nieuwe lakken waarvan we minder nodig hebben voor hetzelfde resultaat. Met nieuwe technieken en gereedschappen om auto’s nog beter, sneller en mooier te herstellen. En door nog slimmer te werken. Iedere dag stellen we onze ketting bij, die iedere dag soepeler gaat lopen. Tot grote tevredenheid van onze inmiddels bijna 200 medewerkers die verdeeld zijn over 9 vestigingen in Zuidwest-Nederland.